Nikiel a zielona rewolucja energetyczna

Mimo że zdecydowana większość globalnego wydobycia niklu, bo aż ok. 80%, wykorzystywana jest do wytwarzania stali, metal ten jest także niezbędnym ogniwem dla zielonej energetycznej rewolucji i pozyskiwania eko energii na miarę XXI wieku. Nikiel jest kluczowym materiałem katodowym stosowanym w produkcji akumulatorów litowo-jonowych dla samochodów elektrycznych, a co za tym idzie – szansy na zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych i rozwój nowoczesnej technologii. Bez wystarczającej ilości niklu masowy rozwój eko sektora motoryzacji nie tylko będzie utrudniony, ale i stanie się cenowo nieosiągalny.

Nikiel to prawdziwy skarb branży energetycznej. Jego odporność na wysokie temperatury, korozję i utlenianie sprawiają, że materiał ten jest wykorzystywany do produkcji turbin gazowych, kotłów, wymienników ciepła, elementów generatorów, a także reaktorów jądrowych. Oczywiście, nikiel stosowany jest również do produkcji baterii, co znamy bardzo dobrze z naszych domów.

To jednak nie wszystko. Nikiel ma ogromne znaczenie dla rozwoju sektora zielonej energii. Mimo że obecnie na poczet produkcji akumulatorów samochodów elektrycznych wykorzystuje się jedynie 3% światowego wydobycia niklu, jest to temat niezwykle rozwojowy i przyszłościowy. Potwierdzają to plany strategiczne kluczowych graczy sektora motoryzacyjnego. Troskę o wystarczającą dostępność tego metalu wykazują takie potęgi technologiczne, jak np. Tesla. Nie bez znaczenia ma także rosnąca popularyzacja polityki wykorzystywania odnawialnych źródeł energii.

Europejski Zielony Ład

Zgodnie z przyjętym przez Unię Europejską projektem Zielonego Ładu, każdy z krajów członkowskich powinien do 2050 roku osiągnąć neutralność klimatyczną, tzn. podjąć takie działania, by emisja gazów cieplarnianych netto wynosiła zero. Można to osiągnąć dzięki zmniejszeniu emisji CO2 poprzez rozwój alternatywnych źródeł energii, takich jak np. fotowoltaika, pompy ciepła, magazyny energii oraz minimalizację zużycia paliw kopalnych. Drugą możliwością są działania mające na celu neutralizację gazów cieplarnianych, czyli np. sadzenie lasów, optymalizacja zużycia energii, recykling itd.

Unia Europejska stara się podjąć działania mające na celu ochronę klimatu, choć w tym miejscu należy zaznaczyć, że w skali światowej za największą emisję CO2 odpowiadają Chiny (33%, czyli 11,9 mld ton rocznie) oraz Stany Zjednoczone (niemal 4,65 mld ton rocznie). Polska znajduje się na 20. miejscu niechlubnego rankingu z emisją roczną na poziomie 0,9%. Dane pochodzą z raportu Międzynarodowej Agencji Energetycznej podsumowujące 2021 rok. Niestety, z opublikowanego podsumowania wynika, że emisja dwutlenku węgla na świecie osiągnęła najwyższy poziom w historii i wyniosła w 2021 roku 36,3 Gt, co daje wzrost o +6% w porównaniu z poprzednim rokiem1.

Elektryk kontra SUV

Redukcja emisji CO₂ jest technicznie możliwa dzięki m.in. rozwojowi sektora samochodów elektrycznych. Co więcej, korzyści płynące z redukcji przewyższają energochłonność produkcji niklu, a wraz z dostępnością tego rodzaju energii zmniejszany jest również ślad węglowy.2 Niestety, rekordowa sprzedaż pojazdów elektrycznych w 2021 roku na poziomie 6,6 mln w skali całego roku3 i fakt, że obecnie w tydzień sprzedaje się taka ilość samochodów elektrycznych, co w całym 2012 roku, nie przyczyniły się do widocznej poprawy emisji gazów. Ich redukcja została zniwelowana przez równoległy wzrost sprzedaży pojazdów typu SUV. Ilość pojazdów tego typu na całym świecie w ostatnim roku wzrosła o ponad 35 mln, co przyczyniło się do zwiększenia rocznej emisję dwutlenku węgla o 120 mln ton.4

Zasoby niklu na świecie

Wracając do niklu, dobra wiadomość jest taka, że metal ten może być wielokrotnie używany i poddawany recyklingowi, więc teoretycznie nie powinno nam go zabraknąć. Gorszą informacją jest to, że zarówno jego wydobycie, zapotrzebowanie, jak i zużycie rosną w diametralnym tempie. W Nickel Institute, organizacji o międzynarodowym znaczeniu, szacuje się, że w ciągu ostatnich trzech dekad pozyskaliśmy aż 80% całego dotychczas wydobytego niklu.

Mimo tego, iż nikiel jest 5. metalem pod względem występowania na Ziemi, jego zasoby maleją w galopującym tempie. Zgodnie z badaniami geologicznymi, przeprowadzonymi w USA w 2021 roku, roczne wydobycie niklu na świecie to obecnie ok. 2,5 mln ton, z czego największym jego producentem jest Indonezja z wydobyciem na poziomie 760 tys. ton. Za nią plasują się Filipiny (320 tys. ton) oraz Rosja (280 tys. ton).5

Zachwianie w notowaniach giełdowych na rynku niklu

Jak widać w powyższym zestawieniu, Rosja jest trzecim światowym producentem niklu i odpowiada za pokrycie 17% światowego zapotrzebowania tego metalu. W obliczu agresji Rosji na Ukrainę i nałożonych w odwecie na ten kraj sankcji, Rosja zablokowała możliwość eksportu niektórych surowców naturalnych (w tym niklu) do wybranych krajów. W odpowiedzi na te działania cena niklu na giełdzie poszybowała tak wysoko, że we wtorek 8 marca 2022 zawieszono handel tym metalem na London Metal Exchange po raz pierwszy od 1985 roku.6 Cena niklu przekroczyła 100 tys. USD za tonę (wzrost z ok. 29 tys. USD) i uznano, że nie odzwierciedla ona należycie bazowego rynku fizycznego. Nie ma wątpliwości, że istnieje poważne ryzyko, że dostawy i pokrycie zapotrzebowania na surowce naturalne jest poważnie zagrożone. Więcej niż pewne jest to, że przełoży się to na wzrosty cen materiałów i komponentów wytwarzanych z niklu.

Poza wykorzystaniem niklu w akumulatorach i bateriach, stosuje się go np. jako dodatek stopowy stali nierdzewnej, a także w budowie statków i jachtów. Niklu używa się również do produkcji wymienników ciepła, rurociągów w branży chemicznej, do produkcji monet oraz w branży jubilerskiej, więc w tych branżach wahania cenowe będą najbardziej odczuwalne. Przeczytaj więcej o zastosowaniach niklu i jego odmianach stopowych odwiedzając stronę Produkty z niklu.

Pozostałe wpisy