Normy i standardy materiałowe

Wszystkie produkty z metali nieżelaznych w ofercie naszej firmy są wykonane według określonych norm. Doprecyzowane standardy techniczne są gwarancją jednorodności stosowanych materiałów, co przekłada się bezpośrednio na docelowe właściwości danej konstrukcji, maszyny, czy urządzenia, a także na ich jakość i bezpieczeństwo. Co więcej, w wielu branżach możliwe jest wykorzystanie tylko tych materiałów, które spełniają precyzyjnie określone normy.

Istnieje wiele różnych standardów potwierdzających właściwości poszczególnych materiałów. Są one tworzone przez powołane do tego organizacje. Wiele z norm jest tożsamych lub zbliżonych do siebie pod względem wymogów. Wynika to z tego, że poszczególne sektory przemysłu respektują wytyczne wybranych organizacji i nawiązują do nich – cechą charakterystyczną amerykańskich przepisów jest odnoszenie się do dokumentów wydanych przez inne organizacje techniczne. W normach szczegółowo określane są parametry dot. poszczególnych produktów, np. ich skład, właściwości chemiczne i fizyczne, stopień rozciągliwości oraz wymagane testy materiałowe. To, czy produkt spełnia daną normę, potwierdza certyfikat materiałowy wystawiany przez producenta.

ASTM International

ASTM International to Amerykańskie Stowarzyszenie Badań i Materiałów, które jest najważniejszą organizacją definiującą normy materiałów, produktów, wyrobów, systemów i usług w Stanach Zjednoczonych. Amerykańskie normy mają uznanie na całym świecie w wielu branżach, a w oparciu o nie funkcjonują systemy jakości, testy materiałowe i wymiana handlowa w wielu krajach. ASTM International zdefiniowało ponad 12 000 norm, które obowiązują w rozmaitych branżach i wpływają na poprawę jakości wytwarzanych produktów i urządzeń. Kategorie norm ASTM dotyczą m.in. wyrobów z żelaza i stali, wyrobów z metali nieżelaznych, tekstyliów, tworzyw sztucznych, technologii wodnej i środowiskowej oraz urządzeń i usług medycznych.

Wybrane normy ASTM, które dotyczą produktów oferowanych przez WOLFTEN:

  • ASTM B348/B348M-19 – pręty i sztaby z tytanu oraz ze stopów tytanu,
  • ASTM B265 – taśmy, arkusze/blachy i płyty z tytanu oraz stopów tytanu,
  • ASTM F67 – specyfikacja dla niestopowego tytanu do zastosowań w implantach chirurgicznych,
  • ASTM F136, ASTM F1472 – specyfikacja dla stopów tytanu, wanadu i aluminium do zastosowań w implantach chirurgicznych,
  • ASTM B861 – rury bezszwowe z tytanu i stopów tytanu,
  • ASTM B862– rury spawane z tytanu i stopów tytanu,
  • ASTM B338 – rury spawane i bezszwowe z tytanu i jego stopów przeznaczone do kondensatorów i wymienników ciepła,
  • ASTM B363 – bezszwowe i spawane elementy złączne z tytanu i stopów tytanu,
  • ASTM B160 – pręty z niklu,
  • ASTM B162 – płyty, blachy i taśmy z niklu,
  • ASTM B161 – rury bezszwowe z niklu,
  • ASTM B166, ASTM B446 – pręty i druty z wybranych stopów niklu,
  • ASTM B637– pręty ze stopów niklu utwardzane na zimno, odkuwki i materiały przeznaczone do pracy w wysokich temperaturach,
  • ASTM B408 – pręty ze stopu niklu, żelaza i chromu,
  • ASTM B425 – pręty ze stopów niklu, żelaza, chromu, molibdenu i miedzi,
  • ASTM B366 – elementy złączne z niklu i stopów niklu,
  • ASTM B760 – blachy, płyty i folie z wolframu,
  • ASTM B386 – blachy, arkusze, taśmy, folie z molibdenu,
  • ASTM B387 – pręty i druty z molibdenu,
  • ASTM B708 – blachy z tantalu i stopów tantalu,
  • ASTM B744 – blachy ze stopów aluminium przeznaczonych do rur falistych.

AMS – Aerospace Material Certification

AMS to zbiór norm wymaganych w przemyśle lotniczym i kosmonautycznym opracowywany przez SAE International. Standardy te pozwalają zapewnić niezbędną jakość wymaganą w tych sektorach, przede wszystkim ze względów bezpieczeństwa. Normy te obejmują materiały, dopuszczalne tolerancje, właściwości wyrobów, ustalone procedury i procesy kontroli jakości. Podane są w nich parametry takie jak: skład chemiczny, szczegółowe wymagania techniczne i specyfikacje. Normy AMS dotyczą materiałów takich jak: stal, żeliwo, aluminium, tytan i różne stopy nieżelazne.

Wybrane normy AMS, które obejmują materiały w ofercie WOLFTEN:

  • AMS 4900, AMS 4901, AMS 4902 – blachy, taśmy i płyty tytanowe,
  • AMS 4911 – blachy, taśmy i płyty ze stopu tytanu 6Al-4V, wyżarzone,
  • AMS 4928 – pręty i druty ze stopu tytanu 6Al-4V,
  • AMS 7725 – wyroby z ciężkich stopów wolframu,
  • AMS 5662, AMS 5663, AMS 5664, AMS 5665, AMS 5666, AMS 5715 – pręty i odkuwki ze stopów niklu,
  • AMS 5553 – blachy i taśmy z niklu,
  • AMS 5596 – blachy, taśmy i folie ze stopu niklu alloy 18,
  • AMS 6931 – pręty, odkuwki i półfabrykaty ze stopu tytanu 6Al-4V,
  • AMS 2241 – tolerancje wymiarów prętów i drutów z tytanu oraz stopów tytanu, a także stopów żelaza i odpornych na korozję stali żaroodpornych,
  • AMS 2242 – tolerancje wymiarów blach i taśm z tytanu oraz stopów tytanu, a także stopów żelaza i odpornych na korozję stali żaroodpornych.

ASME – American Society of Mechanical Engineers

Normy ASME wydawane są przez Amerykańskie Stowarzyszenie Inżynierów Mechaników (The American Society of Mechanical Engineers), które skupia wokół siebie specjalistów w zakresie wszystkich dyscyplin inżynieryjnych od 1880 roku. Stowarzyszenie posiada ponad 90 000 tys. członków z niemal 150 krajów na całym świecie. Swoją siedzibę ma w USA, a ich międzynarodowe biura znajdują się w Chinach i w Indiach. Jest to organizacja non-profit, która zajmuje się normalizacją i certyfikacją, a także działalnością edukacyjną.

Normy ASME odnoszą się do wielu zastosowań, natomiast w przypadku wykorzystania materiałów z metali nieżelaznych kluczowe są dla nas m.in. zastosowania ciśnieniowe w przemyśle. Stąd też pod uwagę bierzemy poniższe normy ASME, które są uzupełnieniem norm ASTM o pokrewnym numerze – doprecyzowują je o dodatkowe parametry.

  • ASME SB-861, ASME SB-862, ASME SB-338 – rury z tytanu i stopów tytanu,
  • ASME SB-363 – złączki tytanowe do spawania tytanu i stopów tytanu,
  • ASME B16.9 – trójniki, redukcje, kolana, dennice,
  • ASME B16.5 – kołnierze
  • ASME B16.25 – zakończenia komponentów rur, które mają być spawane w systemie rurociągów,
  • ASME SB-160 – pręty z niklu,
  • ASME SB-166, ASME-446, ASME SB-408, ASME SB-425, ASME SB-574 – pręty z poszczególnych stopów niklu,
  • ASME SB-162 – blachy i taśmy z niklu,
  • ASME SB-161 – rury z niklu,
  • ASME SB-163, ASME SB-725, ASME SB-730, ASME SB-751, ASME SB-775, ASME SB-829 – rury z niklu i stopów niklu,
  • ASME SB-366, ASME B16.28 – armatura.

Polska Norma PN

PN to polski zbiór norm o zasięgu krajowym, który został zatwierdzony przez Polski Komitet Normalizacyjny. Co ciekawe, PKN nie ma wpływu na samą treść merytoryczną – organizacja nadzoruje jedynie zgodność procesu opracowywania norm PN. Są one tworzone przez ekspertów upoważnionych organizacji technicznych.

Do PN wprowadzane są normy europejskie, co jest istotnym elementem harmonizującym jednolity rynek europejski. Polskie normy wprowadzające normy europejskie otrzymują symbol PN-EN. Jest to potwierdzenie, że dana norma spełnia jednocześnie kryteria innej normy, co jest istotne przy swobodnym przepływie towarów na rynku europejskim. W przypadku norm nieobjętych normalizacją wprowadza się normy identyczne z międzynarodowymi, np. PN-ISO, PN-IEC.

DIN – Deutsche Industrie Norm

DIN są to niemieckie normy przemysłowe tworzone przez Niemiecki Instytut Normalizacyjny od 1917 roku. Obowiązują one nie tylko w Niemczech, ale są też powszechnie wykorzystywane w całej Europie. Standardy te określają poszczególne parametry techniczne. Wartości norm DIN pokrywają się z kryteriami polskiej normy PN. Ponadto, jeżeli do normy DIN dodano również EN, oznacza to, że norma ta w niezmienionej formie obowiązuje także w Europie.

W proces tworzenia norm DIN zaangażowanych jest ponad 36 tys. ekspertów. Normy te dotyczą jakości produktów, ich wytrzymałości oraz możliwego zastosowania. W naszej branży są one istotne m.in. dla elementów złącznych. Poszczególne normy DIN opisują konkretne parametry śrub, wkrętów, nakrętek etc.

Wybrane normy DIN, które obejmują materiały w ofercie WOLFTEN:

  • DIN 17752 – pręty z niklu i z kutych stopów niklu,
  • DIN EN 10095 – stale żaroodporne i stopy niklu,
  • DIN EN 10302 – stale odporne na pełzanie, stopy niklu i kobaltu,
  • DIN 17750 – taśmy i blachy z niklu i kutych stopów niklu do przeróbki plastycznej,
  • DIN 939 – śruby dwustronne,
  • DIN125 – podkładki,
  • DIN 934 – nakrętki sześciokątne,
  • DIN 931-2 – śruby z łbem sześciokątnym,
  • DIN 933 – śruba z łbem sześciokątnym z pełnym gwintem,
  • DIN912 – śruby imbusowe,
  • DIN 975/ DIN 976 – pręty gwintowane,
  • DIN 7991 – śruby z łbem stożkowym z gniazdem sześciokątnym,
  • DIN 963 – wkręty z łbem stożkowym na śrubokręt płaskim.

AWS – American Welding Society

Normy AWS określają parametry w zakresie spawalnictwa. Wydawane są przez Amerykańskie Stowarzyszenie Spawalnicze (American Welding Society). Jest to organizacja non-profit założona w 1919 roku, która określa kryteria technologii spawania i pokrewnych procesów łączenia, w tym lutowania, cięcia, natryskiwania cieplnego, a także cięcia materiałów. Wszystkie standardy AWS są zatwierdzone przez American National Standards Institute (ANSI). Normy AWS są powszechnie uznawane na całym świecie i często stanowią podstawę wymagań w spawalnictwie, a także w procesie kształcenia i weryfikacji personelu nadzoru spawalniczego.

Wybrane normy AWS, które określają wykorzystanie materiałów w ofercie WOLFTEN

  • AWS D1.2 „Structural Welding Code – Aluminium”
  • AWS D1.9 „Structural Welding Code – Titanium”.

MIL – przemysł zbrojeniowy

MIL są to standardy militarne opracowywane przez Departament Obrony USA. Stosuje się je dla materiałów i wyrobów wykorzystywanych w przemyśle obronnym/zbrojeniowym. Standardy wojskowe szczegółowo opisują procesy i materiały użyte do wytworzenia poszczególnych produktów. Normy obronne są niekiedy stosowane także przez inne organizacje rządowe, techniczne i przemysł. W przypadku materiałów z tytanu obowiązują normy o przedrostku MIL-T.

Wybrane normy MIL, które określają wykorzystanie tytanu w ofercie WOLFTEN:

  • MIL-T-9046 – specyfikacja dla arkuszy, taśm i blach z tytanu i stopów tytanu,
  • MIL-T-9046-CP-4 – specyfikacja dla arkuszy, taśm i blach z tytanu Ti Gr1,
  • MIL-T-9046-CP-3 – specyfikacja dla arkuszy, taśm i blach z tytanu Ti Gr2,
  • MIL-T-9046-CP-2 – specyfikacja dla arkuszy, taśm i blach z tytanu Ti Gr3,
  • MIL-T-9046-CP-1 – specyfikacja dla arkuszy, taśm i blach z tytanu Ti Gr4,
  • MIL-T-9047 – specyfikacja dla prętów z tytanu i stopów tytanu.

ISO – International Organization for Standardization

Normy ISO to międzynarodowa standaryzacja opracowana przez niezależnych ekspertów z różnych dziedzin gospodarki. Są one zatwierdzane przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną z siedzibą w Genewie. Normy ISO dotyczą wytwarzanych materiałów, a także płaszczyzny funkcjonowania przedsiębiorstwa i zarządzania nim, np. w zakresie obowiązujących w organizacji procedur i procesów. W naszej firmie wdrożony został System Zarządzania Jakością bazujący na wymaganiach normy ISO 9001:2015, a także AS 9120B, która dookreśla precyzyjne wymagania przy realizacji zamówień dla branży lotniczej, kosmicznej oraz militarnej oraz specyfikację oferowanych materiałów. Spełnianie kryteriów norm ISO pozwala na poprawę efektywności, standaryzację w zakresie zarządzania jakością i minimalizację ryzyka.

Normy i standardy materiałowe

API – American Petroleum Institute

Amerykański Instytut Nafty i Gazu to organizacja wyznaczająca standardy dotyczące przemysłu naftowego, gazowego i petrochemicznego, które mają na celu zwiększenie bezpieczeństwa operacyjnego i środowiskowego, a także wydajności i zrównoważonego rozwoju.Normy określne przez tę instytucję mają zastosowanie na lokalnym rynku amerykańskim, a także na forum międzynarodowym. API prowadzi oraz sponsoruje rozmaite badania, od analiz ekonomicznych po testy toksykologiczne. Informacje te są publikowane w postaci cyklicznych biuletynów statystycznych.

Normy stworzone przez API to zbiór przeszło 700 standardów i zalecanych praktyk dla branży, począwszy od charakterystyki wierteł, po ochronę środowiska, praktyki inżynieryjne i eksploatacyjne oraz wykorzystywany sprzęt i materiały.

ASNT – The American Society for Nondestructive Testing

Amerykańskie Stowarzyszenie Badań Nieniszczących odpowiada za tworzenie standardów opisujących właściwy proces przeprowadzania badań nieniszczących. Testowanie tego typu ma na celu wykrycie ewentualnych nieciągłości i ubytków w strukturze materiału lub komponentu w sposób całkowicie nieszkodliwy. Do badań nieniszczących należą: badanie emisji akustycznej (AE), badanie elektromagnetyczne (ET), metody badań laserowych (LM), badanie szczelności (LT), magnetyczne badanie wycieku strumienia (MFL), badanie penetracyjne cieczy (PT), badanie magnetyczno-proszkowe (MT), badania radiograficzne neutronów (NR), badania radiograficzne (RT), badania termiczne/z wykorzystaniem podczerwieni (IR), badania ultradźwiękowe (UT), analiza drgań (VA) oraz badania wizualne (VT).

UNS – Unified Numbering System

Aby uniknąć problemów z nazewnictwem norm w różnych systemach i powielania tych samych numerów dla różnych stopów metali stworzono Ujednolicony System Numeracji (UNS), dzięki któremu powstał nowy system oznaczania dla ponad 1000 metali i ich stopów. Zalecenia dla tworzenia norm SAE/ASTM zostały wymienione w opublikowanym przez UNS w 1975 roku podręczniku i obowiązują do dziś. Zgodnie z nowymi założeniami numery norm instytucji wydających rozmaite normy mają być projektowane w taki sposób, by stosunkowo prosto można było sklasyfikować poszczególne metale i stopy, przy uwzględnieniu możliwości pojawienia się nowych stopów w przyszłości, a także z założeniem integracji numerów z istniejących już systemów numeracji. Ujednolicona nomenklatura pozwala w prosty sposób rozróżnić grupy metali.

Przykładowe kategorie numeracji UNS:

  • A00001 do A99999 – aluminium i stopy aluminium,
  • M00001 do M99999 – różne metale nieżelazne i stopy,
  • N00001 do N99999 – nikiel i stopy niklu,
  • R00001 do R99999 – metale i stopy reaktywne i ogniotrwałe,
  • S00001 do S99999 – stale odporne na ciepło i korozję (nierdzewne),
  • T00001 do T99999 – stale narzędziowe kute i odlewane.

Dla naszych klientów dostarczamy materiały i produkty zgodne z określonym zapotrzebowaniem i spełniające pożądane normy ogólnoświatowych instytucji. Dzięki temu w naszym portfolio znajdują się firmy z tak wymagających branż jak np. aeronautyka, medycyna, czy militaria.

Pozostałe wpisy

Nikiel a zielona rewolucja energetyczna

Nikiel a zielona rewolucja energetyczna

Mimo że zdecydowana większość globalnego wydobycia niklu, bo aż ok. 80%, wykorzystywana jest do wytwarzania stali, metal ten jest także niezbędnym ogniwem dla zielonej energetycznej rewolucji i pozyskiwania eko energii na miarę XXI wieku.

czytaj dalej
Zrównoważone technologie środowiskowe a metalurgia

Zrównoważone technologie środowiskowe a metalurgia

Idea zrównoważonego rozwoju jest coraz szerzej uwzględniana w rozwoju gospodarczym i działaniu firm z wielu sektorów przemysłu. Nacisk na ochronę środowiska i konieczność wprowadzenia zmian podnoszone są już nie tylko przez aktywistów środowiskowych. Świadomość...

czytaj dalej